Πάντα πίστευα ότι, εάν κάποιος ήθελε να δει πώς είναι η έκφραση έκδηλης δυσφορίας, δεν είχε παρά να βάλει ανύποπτους, τυχαίους ακροατές να ακούσουν το Atomizer. Η επιθυμητή έκφραση θα σχηματιζόταν σε δέκα το πολύ δευτερόλεπτα, το χρόνο δηλαδή που θα έκανε να ολοκληρωθεί η εισαγωγή του "Jordan, Minnesota" με το οποίο ξεκινά ο δίσκος και πιστέψτε με, δεν θα έφευγε παρά μόνο αρκετή ώρα αφότου σταματούσε η μουσική. Και όταν αναφέρομαι σε τυχαίους ακροατές, δεν μιλάω απαραίτητα για τους γονείς σας. Μπορείτε για παράδειγμα να διαλέξετε οποιονδήποτε άτυχο hipster (άτυχος εξ ορισμού αφού είναι hipster), το αγόρι που μένει στο ισόγειο και νομίζει ότι rock είναι οι Black Keys, με αντιλαμβάνεστε…
Που είχα μείνει; Α, ναι στο Atomizer. To Atomizer λοιπόν είναι ο πρώτος μεγάλος δίσκος των Big Black. Οι Big Black πάλι θα μπορούσα να πω ότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα της δεκαετίας του '80 και να ξεμπέρδευα, αλλά τότε δεν θα υπήρχε άρθρο, οπότε επανέρχομαι στην αναλυτική εκδοχή. Οι Big Black, λοιπόν, σχηματίστηκαν στο Chicago το 1982 από κάποιον νεαρό φοιτητή με εμφάνιση σπασίκλα, ξέρετε, κοκκαλιάρη, με γυαλάκια, το είδος του παιδιού που συνήθως είναι πάρα πολύ καλό, αλλά μία στις τόσες μπορεί και να διαμελίζει μικρά ζώα στον ελεύθερο χρόνο του για αρχή και μετά, ποιoς ξέρει... Ο νεαρός αυτός, που ακούει στο όνομα Steve Albini, απλώς ασχολούνταν με την μουσική, αλλά η αλήθεια είναι ότι το έκανε με έναν ιδιαίτερο, εντελώς δικό του τρόπο. Όταν έπαιζε κιθάρα, το αποτέλεσμα ακουγόταν κάπως σαν τον ήχο της τριβής μεταλλικών ελασμάτων μεταξύ τους, ή κάτι τέτοιο. Δεν είναι ως εκ τούτου καθόλου παράξενο το γεγονός ότι οι Big Black υπήρξαν πολύ επιδραστικοί για το Industrial, όπως βεβαίως δεν είναι καθόλου παράξενο ότι κανένα Industrial συγκρότημα δεν τους πλησίασε καν σε αξία, όχι μόνο λόγω της συχνότατης έλλειψης ταλέντου, αλλά κυρίως διότι η ουσία του πράγματος δεν έχει να κάνει με το πόσο θορυβώδες μπορεί να γίνει ένα κομμάτι, αλλά με την ύπαρξη ή μη συγκεκριμένου concept στην μουσική ενός καλλιτέχνη. O καθένας μπορεί να ξεκουρδίσει μία κιθάρα, αλλά δεν πρόκειται να γίνει σαν τους Sonic Youth. Και βέβαια εύκολα κανείς μπορεί να αρχίσει να κατασκευάζει κρουστά από τυχαία υλικά, αλλά δεν είναι εύκολο να γίνει Savage Republic στην θέση των Savage Republic.
Οι Big Black είχαν συγκεκριμένο concept. Οι ίδιοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους punk συγκρότημα και η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν απείχε πολύ από την πραγματικότητα. Μόνο που οι Big Black ήταν πάρα πολύ επηρεασμένοι και από το New Wave της άλλης πλευράς του Ατλαντικού (Wire, P.I.L., Killing Joke κλπ). Η ανάμιξη ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, ιδιαίτερα μάλιστα αν προσθέσει κανείς στον απόκοσμο, ενοχλητικό κιθαριστικό θόρυβο για τον οποίο γίνεται λόγος παραπάνω, το drum machine που το παρουσίαζαν πάντα ως μέλος του συγκροτήματος με το όνομα Roland (αυτή ήταν η μάρκα του!), τα βραχνά, κοφτά φωνητικά και τους στίχους του Albini, που είχε μία ιδιαίτερη αγάπη σε δυσάρεστα θέματα. Πραγματικά, οι στίχοι των Big Black έκαναν συχνά το ακροατήριο να νιώθει άβολα, ιδίως γιατί αποτύγχανε να καταλάβει την καταγγελτική ή και σαρκαστική χροιά τους, με αποτέλεσμα συχνά να τους θεωρεί ρατσιστές ή σεξιστές, ή ό,τι άλλο αρνητικό μπορεί κανείς να φανταστεί… Όπως και να έχει, το όλο μουσικό αποτέλεσμα είναι εντελώς πρωτότυπο και ανήκει στην κατηγορία των ακουσμάτων τα οποία απλώς δεν χάνουν την αξία τους με το πέρασμα του χρόνου.
Το Atomizer, που κυκλοφόρησε την 1η Ιανουαρίου του 1986 από την Homestead, συμπυκνώνει όλα τα χαρακτηριστικά του ήχου των Big Black με τον αντιπροσωπευτικότερο δυνατό τρόπο. Είναι λιγότερο προσανατολισμένο στο noise και το hard core σε σύγκριση με το δεύτερο και τελευταίο LP τους, Songs About Fucking. Είναι πολύ πιο ολοκληρωμένο από τα πρώτα EP's τους, τα οποία πάντως μόνο άσχημα δεν είναι και θα έλεγα ότι είναι και σε κάθε περίπτωση, αποτελεί την ωριμότερη συνθετικά δουλειά τους, με το βάρος της σύνθεσης να μην πέφτει μόνο στον Albini, αλλά να μοιράζεται κατά ένα μέρος και στα άλλα δύο μέλη, δηλαδή στον δεύτερο κιθαρίστα Santiago Durango και στον μπασίστα Dave Riley. Το Atomizer, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν έκανε τους Big Black αστέρες πρώτου μεγέθους. Τους χάρισε όμως μία περιορισμένη αναγνώριση (νούμερο 197 στο Billboard Hot 200 chart) και μία θέση στην νεφελώδη αυτή κατηγορία που ονομάζεται «cult συγκροτήματα».
Ο δίσκος περιέχει ορισμένα από τα κλασικότερα κομμάτια του φοβερού αυτού γκρουπ, αρχής γενομένης από το τρομακτικό "Jordan, Minnesota", που ξεκινά τον δίσκο με τον εφιαλτικότερο δυνατό τρόπο, καθώς παρουσιάζει μέσα από έναν καταιγιστικό ρυθμό μία ιστορία παιδοφιλίας. Το "Passing Complexion" που ακολουθεί είναι απλώς απόδειξη του πόσο ευφάνταστα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την κιθάρα του ο Albini. Οποιαδήποτε άλλη περιγραφή του κομματιού είναι απλώς αδύνατη, καθώς πρόκειται για μία σύνθεση εντελώς ιδιόρρυθμη. Αν όμως υπάρχει ένα τραγούδι που να χαρακτηρίζει όχι μόνο τον συγκεκριμένο δίσκο, αλλά και τους Big Black γενικότερα, αυτό είναι το "Kerosene". Μετά από ένα θορυβώδες παραμορφωμένο εισαγωγικό riff, ο Albini εξαπολύει μερικούς από τους χαρακτηριστικότερους στίχους του περιγράφοντας την ζωή σε μία μικρή, απομονωμένη επαρχικακή πόλη: "Nothing to do, sit around at home / Sit around at home, stare at the walls / Stare at each other and wait till we die / Stare at each other and wait till we die / Probably come to die in this town, live here my whole life", για να καταλήξει στο ότι το καλύτερο που μπορεί να κάνει κανείς υπό τις συνθήκες αυτές είναι να αυτοπυρποληθεί! Από κοντά ακολουθεί το "Bazooka Joe", όπου ο Albini διηγείται πάνω σε ένα φοβερό rock'n'roll riff την ιστορία του βετεράνου, ο οποίος γυρίζοντας από τον πόλεμο βρίσκει τελικά νέες βίαιες ασχολίες, οι οποίες αξιοποιούν την πρόσφατη εμπειρία του.
Από εκεί και πέρα ο δίσκος περιέχει αρκετές συνθέσεις στο γνώριμο ύφος του συγκροτήματος, οι οποίες καταπιάνονται, από διαφορετικές οπτικές γωνίες, με τις ανθρώπινες εμμονές, είτε αυτές εκδηλώνονται με την μορφή των καταχρήσεων ("Stinking Drunk"), της φιλαργυρίας ("Big Money"), ή των σεξουαλικών εκτροπών ("Fists Of Love"). Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στο σκοτεινό mid-tempo new wave του "Bad Houses" με το υποβλητικό κιθαριστικό θέμα και τους εξαιρετικούς στίχους που παίζουν με την ιδέα της γοητείας που ασκεί η παράδοση στα ταπεινότερα ανθρώπινα ένστικτα. Πολύ καλή επίσης είναι η live εκτέλεση του παλαιότερου κομματιού "Cables", όπου ο Albini περιγράφει τις ενοχλητικές εμπειρίες του σε ένα επαρχιακό σφαγείο όπου πήγαινε από καιρό σε καιρό (είπαμε, δεν είναι και ο πλέον συνηθισμένος τύπος). Ξέρω ότι όλα αυτά ακούγονται ζοφερά. Στην πράξη όμως δεν είναι. Βλέπετε οι Big Black διάνθιζαν τα πάντα με γερές δόσεις μαύρου χιούμορ, κάτι που άλλαζε σημαντικά τις ισορροπίες.
Ο Steve Albini επτά χρόνια αργότερα, θα δηλώσει στο NME, ότι σκεπτόμενος το Atomizer αναδρομικά, ένιωθε άβολα για το πώς ακουγόταν μέρος του υλικού. Τη δήλωση αυτή μπορώ να αποδώσω μόνο στο γεγονός ότι ο τύπος αυτός είναι αρκετά μυστήριος. Άλλωστε η μετέπειτα πορεία του, είτε σαν μουσικός (Rapeman, Shellac), είτε σαν παραγωγός (ο ίδιος σιχαίνεται τον χαρακτηρισμό και προτιμά να τον αποκαλούν "μηχανικό ήχου"), με εξαιρετικές δουλειές στο ενεργητικό του για καλλιτέχνες όπως οι Nirvana, Pixies, P.J. Harvey, Jesus Lizard, Auteurs, αλλά και οι δικοί μας Bokomolech, δεν καταδεικνύει κάποια επί της αρχής διαφοροποίηση ή απομάκρυνση από την αισθητική των Big Black. Η άποψή μου είναι προφανώς διαφορετική από αυτή του Albini: Ενοχλητικό, ιδιότυπο, θορυβώδες, σίγουρα το Atomizer δεν αποτελεί ένα εύπεπτο άκουσμα. Από την άλλη, για όσους αρέσκονται σε εύπεπτα ακούσματα, υπάρχουν τα απανταχού talent shows. Οι υπόλοιποι αξίζει να δώσετε μία ευκαιρία σε αυτό τον εξαιρετικό δίσκο. Πιθανότατα δεν θα το μετανιώσετε.
