«Τ΄ αδέλφια σκίζουν τα βουνά, τα δέντρα ξεριζώνουν» λέει κάποιο δημοτικό μας τραγούδι. Τούτο μπορεί να ισχύει σε πολλές δραστηριότητες όταν τ΄ αδέρφια συνεργάζονται μεταξύ τους, όταν όμως έρχεται η ώρα να φτιάξουν συγκρότημα μαζί, δεν είναι πάντα έτσι. Βεβαίως υπάρχουν πολλά συγκροτήματα αδελφών που άντεξαν ηρωϊκά στο πέρασμα των χρόνων, κρατώντας τ΄ αδέλφια δεμένα μεταξύ τους και χώρισαν μόνο όταν το γήρας τους χτύπησε την πόρτα, όπως τους Young στους AC/DC, ή λόγω θανάτου (Carpenters, Isley Brothers, Beach Boys). Στις περισσότερες όμως των περιπτώσεων τ΄ αδέλφια / bandmates αργά ή γρήγορα θα τα τσουγκρίσουν μεταξύ τους, διαφωνώντας στις χημικές ουσίες, στις γυναίκες, στο ποιος γράφει και ποιος όχι, και σε πολλά άλλα που οδηγούν στην βαρεμάρα και στον αναπόφευκτο καυγά μεταξύ τους. Ο χωρισμός τους μπορεί να πάρει μαζί του στο γκρεμό και το συγκρότημα, μπορεί όμως η μονοκρατορία του ενός παραμένοντος αδελφού και να το μεταλλάξει σε κάτι άλλο καλύτερο ή χειρότερο.
Πλείστα είναι τα παραδείγματα που τ΄ αδέλφια της μπάντας έχουν σκοτωθεί κάποια στιγμή μεταξύ τους και χωρίσαν τα τσανάκια τους, μην θέλοντας από τότε να δει ο ένας τον άλλον ούτε ζωγραφιστό, όπως ενδεικτικά οι Davies στους Kinks, οι Robinson στους Black Crowes, οι Gallagher στους Oasis και φυσικά οι Knopfler στους Dire Straits.
Όσα χρόνια κι αν περάσουν, δεν μπορώ να ξεχάσω την στιβαρή ρυθμική κιθάρα του David Knopfler να στρώνει το έδαφος για να παρελάσει μια από τις γλυκύτερες stratocaster του ρόκ, αυτή του Mark. Σε κομμάτια όπως το Down Τo Τhe Waterline, τον ύμνο Sultans Of Swing, το Lady Writer, ή το Tunnel of love και το Espresso Love (το γιατί συμπεριλαμβάνω τα δυο τελευταία το εξηγώ παρακάτω). Η φυγή του οδήγησε τους Dire Straits να γίνουν το απόλυτα προσωπικό όχημα του Mark, χάνοντας για πολλούς το ροκ ύφος τους και μεταλλάχθηκαν στην απόλυτη MTV \ Stadium μπάντα, κάτι που αναπόφευκτα έφερε και το τέλος της λίγο αργότερα.
Γιατί τον έδιωξε όμως ο Mark από την μπάντα και τί απέγινε;
Γεννημένος το 1952 στην Γλασκώβη από Ουγγρο – Εβραίο αρχιτέκτονα πατέρα και Εγγλέζα δασκάλα μητέρα, ο (κατά τρία χρόνια νεώτερος του Mark) David από τα 11 του έπαιζε κιθάρα πιάνο και ντράμς και ήδη στα 14 έγραφε δικά του κομμάτια και τα τραγουδούσε σε μικρά κλάμπς. Στην διάρκεια των σπουδών του ως κοινωνικός λειτουργός στο Πανεπιστήμιο του Μπρίξτον συγκατοικούσε με τον μετέπειτα μπασίστα των Dire Straits John Illsley, και ήταν αυτός που τον γνώρισε στον Mark (ειρωνεία έτσι;) και έφτιαξαν το συγκρότημα που ξέρουν σήμερα και οι πέτρες!
Στην πορεία όμως το αίσθημα της παρέας ατόνησε και ο David είχε να ανταγωνιστεί τον μεγάλο του αδελφό που έγραφε, ενορχήστρωνε και διεύθυνε τα πάντα στην μπάντα, απαγορεύοντας διά ροπάλου οποιαδήποτε απόπειρα του μικρού να συνεισφέρει έστω και ένα riff (τι να το κάνει όταν η κιθάρα του «κένταγε» θα μου πείτε), παρά μόνο ένα τραγούδι έγραψαν μαζί με τίτλο What's Τhe Matter Baby?, που εμφανίστηκε σε κάποιο BBC Sessions των Dire Straits του 1978, κυκλοφόρησε όμως το 1995. Ο παραγκωνισμός του αυτός, σε συνδυασμό με την πίεση της εταιρείας να βγάλουν σε μικρά διαστήματα τα τρία πρώτα άλμπουμ τους και να περιοδεύουν συνέχεια για να τα προωθήσουν, έφτασε τον φίλο μας στα όριά του και προφανώς μετά από καυγά με τον Mark, τους άφησε το 1980 στο 90% των ηχογραφήσεων του (καλύτερου για μένα) άλμπουμ τους Making Movies. Ναι, ο David παίζει σ΄ αυτόν τον δίσκο και φυσικά στα Tunnel οf love και Espresso love (ο ήχος της rhythm κιθάρας του είναι ολοφάνερος) έστω και αν το όνομά του δεν αναφέρεται, μετά από απαίτηση του μεγάλου του αδελφού, ίσως και για να τον εκδικηθεί. Υπάρχουν μάλιστα βίντεο στα Solid Rock και Les Boys από τον δίσκο που τον απεικονίζουν να παίζει με την μπάντα (γυρισμένα προφανώς πριν φύγει).
Ο Mark σε συνέντευξή του δήλωνε τότε «ανακουφισμένος» που ξεφορτώθηκε τον μικρό. Μάλλον νόμιζε ότι ξόφλησε. Γελάστηκε όμως.
Απαλλαγμένος ο φίλος μας από τον μεγάλο του αδελφό αλλά και από την πίεση που δεχόταν στο συγκρότημα, αποφάσισε να τραβήξει τον δικό του δρόμο. Έναν δρόμο όμως που ποτέ δεν κατάφερε να απαγκιστρωθεί εντελώς από αυτά που έπαιζε με την παλιά του μπάντα. Βέβαια σιγά – σιγά προσπάθησε (και εν μέρει το πέτυχε) να δημιουργήσει το δικό του στυλ τραγουδιών. Αυτό όμως που δεν άλλαξε ήταν η φωνή του που είναι ακριβές επικυρωμένο αντίγραφο της φωνής του Mark, λογικό θα μου πείτε για αδέλφια, αλλά σε ΤΕΤΟΙΟ βαθμό που ορκίζεσαι ότι τραγουδάει ο Mark κι όχι αυτός στα άλμπουμ του!! Άλλαξε όμως σαν κιθαρίστας όπως τον ξέραμε: αφοσιώθηκε στα κήμπορντς παρέα με τον φίλο του και πιο στενό συνεργάτη του τον κημπορντίστα Harry Bogdanovs και την κιθάρα με τον καιρό την ξέχασε και την ανέθεσε στον μόνιμο κιθαρίστα των άλμπουμς του Bud Roberts, που κι αυτός την περνούσε σχεδόν πάντα μέσα από συνθεσάιζερ (μόδα της εποχής βλέπετε) και αυτό είναι που μας πειράζει πολύ και στερεί τους δίσκους του από το αξιοπρεπές ροκ. Γι΄ αυτό και μόνο από την συνολική σόλο καρριέρα του, θα μας απασχολήσουν μόνο τα τέσσερα (4) πρώτα του άλμπουμ, καθώς μετά οι μουσικές του αναζητήσεις άλλαξαν. Για να μην το επαναλαμβάνουμε συνέχεια και κουράζουμε, όλοι οι δίσκοι που παρουσιάζονται εδώ μπορούν κάλλιστα να μπουν στην ετικέττα «Dire Straits Light»:
1\- Release (1983)
Track listing: Soul Kissing - Come to Me - Madonna's Daughter - The Girl and the Paperboy - Roman Times – Sideshow - Little Brother - Hey Henry - Night Train - The Great Divide
Polydor 817 235-1
Παραγωγός: David Knopfler, Tony Spath
Με συμβολικό τίτλο (=απελευθέρωση) που δίνει λαβές για σχόλια για την τότε νωπή ακόμα αποχώρησή του από τους Dire Straits και με αβέβαιο ακόμα το μέλλον τους, καθώς και ο μεγάλος «ψαχνόταν» ακόμα τότε (βλ. Love Οver Gold), ο David μας εισάγει στην μουσική του μ΄ έναν δίσκο γεμάτο Dire Straits ύφος και μάλλον περιλαμβάνει ό,τι είχε γράψει γι΄ αυτούς όλ΄ αυτά τα χρόνια αλλά ο Mark «τα έκοβε» και του απαγόρευε να τα ηχογραφήσει μαζί τους. Εδώ όμως προσθέτει και γυναικεία φωνητικά και σαξόφωνα, κάτι που και ο μεγάλος υϊοθέτησε αργότερα, που δίνουν άλλη αύρα στα τραγούδια του. Το Soul Kissing που ανοίγει τον δίσκο κατόρθωσε μάλιστα να φτάσει στο Νο 82 των Εγγλέζικων τσαρτς σαν σίνγκλ, όπως και το Hey Henry μοιάζει να έμεινε έξω από τα άλμπουμς της παλιάς του μπάντας, αλλά η διαφορά είναι ότι τα κομμάτια αυτά (μαζί με το σύνολο σχεδόν του δίσκου) στερούνται ροκ κιθάρας. Κι αυτό είναι ακριβώς η αδυναμία του δίσκου: Έναν δεν βρήκε να του ρίξει ένα πιασάρικο σολάκι; Πολύ ωραίο και το Sideshow που θυμίζει Chris Rea ή Al Stewart, αλλά ακόμα κι αυτοί οι τελευταίοι σολάρουν κάπου - κάπου! Ο David γιατί όχι ρε παιδιά;
Τον δίσκο τον σώζουν όμως μόνο δυο κομμάτια: Το ένα είναι το αυτοβιογραφικό Little Brother όπου εδώ ο David χύνει όλο το πικρό δηλητήριο που κράταγε τόσα χρόνια για τον μεγάλο του αδελφό («…Λυπάμαι, λυπάμαι πολύ δεν μπορώ να σ΄ εμπιστευτώ πια…») με ένα σαξόφωνο να θυμίζει Sade.
Το άλλο (και το καλύτερο του δίσκου) είναι το Madonna's Daughter όπου σαν guest φιλοξενεί τον…Mark Knopfler(!) στην κιθάρα και τον John Illsley στο μπάσο, τα ¾ δηλ. των Dire Straits είναι παρόντα εδώ, για την πρώτη και μοναδική φορά που τα αδερφάκια ξέχασαν τις παλιές τους διαφορές και ξαναντάμωσαν, σε ένα κομμάτι που κάπου - κάπου θυμίζει νοσταλγικά την παλιά του μπάντα και ειδικά το Espresso Love, με ωραία περάσματα από σαξόφωνο. Και το σόλο του Mark, θα ρωτήσετε καλό; Μπα, μάλλον ο μεγάλος εδώ βαριόταν να σολάρει και περιορίστηκε στην…rhythm κιθάρα!!!
(**½)
2\- Behind the Lines (1985)
Track listing: Heart to Heart – Shockwave - Double Dealing - The Missing Book - I'll Be There – Prophecies - The Stone Wall Garden – Sanchez - One Time
Priority Records – SPRAY CD 102
Παραγωγός: David Knopfler, Hans Rolf Schade
Σε μια εποχή που ο αδελφός του εκτοξευόταν στις κορυφές των τσάρτ του πλανήτη με το Brothers in Arms, ο φίλος μας επανέρχεται με ένα σαφώς πιο προσεγμένο άλμπουμ από το προηγούμενο, προσθέτοντας στα περισσότερα κομμάτια ηλεκτρονικά ντραμς (άλλη μια μόδα της εποχής), και με την απόλυτη κυριαρχία των κήμπορντς, παραγκωνίζοντας και άλλο την (ήδη φτωχή) κιθάρα, με εξαίρεση τα Double Dealing και Sanchez. Μάλιστα το Shockwave θα μπορούσε να έχει επιτυχία σε ταινία του Σταλλόνε, ξεχωρίζει επίσης το ρέγκε The Missing Book με ωραία φωνητικά.
Παρ΄ όλ΄ αυτά, ο δίσκος ακούγεται ευχάριστα σε σχέση με τον 1ο και θυμίζει πολύ (πάλι) Chris Rea και φυσικά ο David δεν ξεχνά ποτέ την παλιά του μπάντα. Μάλιστα στο καλύτερο κομμάτι του δίσκου I'll Be There (που θυμίζει εκνευριστικά το We Belong To The City από το Miami Vice) κλέβει λίγο από το Romeo and Juliet, στο Prophecies όμως το τερματίζει και κλέβει το μισό σχεδόν Telegraph Road. Μήπως εδώ ήθελε να «την πέσει» στον Mark ή μήπως υπονοεί ότι έχει συνεισφέρει και αυτός σ΄ αυτά τα τραγούδια των Dire Straits; Όπως και να΄ χει κάτι τέτοιο δεν θα πολυάρεσε στον Mark, που αντί να τον τρέξει στα δικαστήρια, έκοψε από τότε τελείως τις παρτίδες με τον μικρό του αδελφό, και στέρησε τον δίσκο από ένα ακόμα αστέρι.
(**¾)
3\- Cut the Wire (1987)
Tracklist: Freakshow – The Fisherman – The Hurricane – When we kiss – When grandpappa sailed – The hurting – The sentenced man – Dedication – Charlie and Suzie.
Polydor 831252-1
Παραγωγός: David Knopfler
4\- Lips Against the Steel (1988)
Tracklist: Heat come down – What then must we do? – To feel that way again – Someone to believe in – Sculptress – Angie and Johnny – Whispers of Gethsemane – Broken wind.
Cypress YC0120
Παραγωγός: David Knopfler
Τούτα τα δυο άλμπουμ κυκλοφορημένα με μικρή διαφορά μεταξύ τους, αντιπροσωπεύουν την κορωνίδα του φίλου μας στην δισκογραφία του. Από εδώ και πέρα ο David δείχνει καθαρά ότι επικεντρώνεται στα κήμπορντς και στο ρόλο καθαρά του συνθέτη παρά του κιθαρίστα, με αξιοπρεπείς συνθέσεις, που δεν σε αφήνει καμμία τους αδιάφορο. Μην τρελαθούμε: Σε καμμιά περίπτωση δεν έβγαλε αριστουργήματα της σύγχρονης ποπ (για ροκ, λυπάμαι, αλλά δεν μπορούμε να μιλάμε). Απλά τα κομμάτια του εδώ αργούν να ξεχαστούν, εν συγκρίσει με αυτά των προηγούμενων δίσκων του. Μερικά μάλιστα θα μπορούσαν να΄ χουν airplay, ειδικά το The Hurricane, το The hurting και το αυτοβιογραφικό του When Grandpappa Sailed που προφανώς αφηγείται τις περιπέτειες του παππού του με σκωτσέζικα φολκ τοπία που μοιάζουν με το Local Hero του αδελφού του. Η κιθάρα εμφανίζεται δειλά στο Freakshow και τα έγχορδα στο Dedication το μεταμορφώνουν στο δικό του Private Investigations. Φυσικά το ύφος των Dire Straits δεν ξεχνιέται στο Heat Come Down που θυμίζει Skateaway και στο Broken Wind που θυμίζει το Hand in Hand. Και οι δυό δίσκοι ταυτίζονται μουσικά μεταξύ τους, με την μόνη διαφορά ότι στο Lips Against the Steel τα πράγματα ηρεμούν λίγο.
Μέχρι εκεί μπορούσε να το φτάσει ο μικρός και δεν ξεπέρασε ποτέ αυτά τα δυο άλμπουμ, θυμίζοντας αρκετά στα τραγούδια του τον Chris Rea (πάλι;), με τον οποίον και συνεργάστηκε αργότερα (στο Wishbones του 2001 και στο Ship of Dreams του 2004).
Θα το ξαναπώ κι ας γίνομαι κουραστικός: Ε, ΡΕ ΚΑΙ ΝΑ΄ ΠΑΙΖΕ ΚΙΘΑΡΑ Ο ΜΑΡΚ ΕΔΩ…
(***)
(και για τους δύο δίσκους)
Μετά από αυτά ο φίλος μας στράφηκε σε πιο «ακουστική» μουσική ηχογραφώντας ακόμα και για την εταιρεία του Peter Gabriel Real World, έγραψε μουσική για ταινίες, θεατρικά έργα, μέχρι και βιβλία με ποίηση εξέδωσε και συνέχιζε να βγάζει σποραδικά μέχρι σήμερα κάποια άλμπουμς. Το 1996 ο μεγάλος του αδελφός διέλυσε το συγκρότημα που είχαν φτιάξει μαζί και τον μιμήθηκε στο μοναχικό μονοπάτι της σόλο καριέρας, ξεκινώντας με το θαυμάσιο Golden Heart, μόνο που η σόλο πορεία του Mark ήταν εντελώς διαφορετική από αυτή του David, με όλα τα άλμπουμ του, εκτός από τις υψηλές τους πωλήσεις να είναι και άκρως ποιοτικά (τα έχω όλα, ειρήσθω εν παρόδω) και κατόρθωσε μέχρι σήμερα να είναι απόλυτα σεβαστός στους οπαδούς του, ενώ ο David μετά από τόσα άλμπουμς και σχεδόν ταυτόσημη μουσική, παραμένει άγνωστος.
Αξίζει λοιπόν να ασχοληθούμε μαζί του;
Εγώ λέω ναι. Και ωραία γράφει και σωστά δομεί και ενορχηστρώνει τα τραγούδια του και πλούσια στιχουργική έχει. Του λείπει όμως το κερασάκι: η κιθάρα του Mark Knopfler, που αν την είχε στους δίσκους του θα μας έκανε να παραμιλάμε. Ένα πράγμα όμως συνεχίζει να μας λείπει: η στιβαρή του ρύθμ από τους Dire Straits, που μετά απ΄ αυτόν μεταλλάχθηκαν σε ένα εντελώς διαφορετικό συγκρότημα.
Αλήθεια, γι΄ αυτό τον έδιωξες Mark;
Discography
1983 – Release
1985 – Behind the Lines
1986 – Cut the Wire
1988 – Lips Against the Steel
1991 – Lifelines
1993 – The Giver
1995 – Small Mercies
2001 – Wishbones
2004 – Ship of Dreams
2006 – Songs for the Siren
2009 – Anthology: 1983–2008 (released in the United States)
2011 – Acoustic (with Harry Bogdanovs)
2013 - Made in Germany (Live in Erfurt) (with Harry Bogdanovs)
2015 – Grace
ΠΗΓΕΣ:
Wikipedia
Allmusic
Discogs
Γιώργος Δ. Δημόπουλος
